کتاب چه چیزی واقعی است؟اثر آدام بکر

چه چیزی واقعی است؟داستان ناگفته‌ای است از اندیشمندان دگراندیش که جرئت کردند ماهیت جهان کوانتومی ما را به پرسش بکشند. هر فیزیکدانی مکانیک کوانتوم را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای علمی بشر تلقی می‌کند. اما کافی است از همین فیزیکدان‌ها دربارهٔ معنای واقعی کوانتوم بپرسید تا همه چیز به جنجال کشیده شود. این پرسش، موضوع جالب توجه کتاب چه چیزی واقعی است؟ جست‌وجویی بی پایان در معنای فیزیک کوانتوم است. به مدت یک قرن، اغلب فیزیکدان‌ها از تفسیر کپنهاگی نیل بور پیروی می‌کردند و پرسش‌های مرتبط با واقعیت فیزیک کوانتوم را نادیده می‌گرفتند. تفسیر کپنهاگی، بر پایه استدلال ضعیفی بنا شده بود و هیچ گزینه دیگری را برنمی‌تابید. شاگردان بور نیز سرسختانه از میراث بور محافظت می‌کردند و جامعهٔ فیزیک آن روزها، آزمایش‌های تجربی را به استدلال‌های فلسفی ترجیح می‌داد. در نتیجه، هرگونه تلاش برای به پرسش‌کشیدن وضعیت حاکم، نابودی حرفه شغلی پرسشگر را به دنبال داشت. اما از سال‌های ۱۹۲۰ تا امروز، فیزیکدان‌هایی چون جان بل، دیوید بوهم و اورت مصرانه به جست‌وجوی معنای واقعی فیزیک کوانتوم پرداختند. کتاب چه چیزی واقعی است؟داستانی گیرا و جذاب از جنگ بر سر نظریه‌‌ها، سرکوب اندیشمندان مخالف و دانشمندانی است که علی‌رغم موانع بسیار، مشتاقانه به جستجوی حقیقت پرداختند.

فیزیک کوانتوم، یعنی فیزیک اتم‌ها و دیگر اشیای فوق‌العاده کوچک مانند مولکول‌ها و ذرات زیراتمی، موفق‌ترین نظریه در تمام گستره علم است. با این حال، احتمالا شنیده‌اید که نظریه کوانتوم از بین تمام نظریه‌های مطرح شده از علم مدرن، پیچیده‌تر است و درک آن دشوارتر. بخشی از این پیچیدگی به دلیل ادعاهای خلاف عقل سلیمی است که از این نظریه ناشی می‌شوند و بخشی از آن هم به تفاسیر مختلف از این نظریه بازمی‌گردد. به هر حال، آدام بکر در کتاب چه چیزی واقعی است با استفاده از استعاره‌های علمی فراوان و نثر جذابی که برای نگارش از آن وام گرفته است تا حد بسیاری از این پیچیدگی می‌کاهد. اگر کتاب‌های پیشین نشر سایلاو را خوانده باشید می‌توانیم زبان به کار رفته در این کتاب را به آخرین آغوش ماما اثر فرانس دو وال تشبیه کنیم.

چه چیزی واقعی است یک مطالعه میان رشته‌ای بین فیزیک کوانتوم، فلسفه و تاریخ به شمار می‌آید. اما نقش تاریخ در این کتاب چیست؟ در اصل، آدام بکر در این کتاب علمی، داستان تاریخی شکل‌گیری نظریه کوانتوم و تفاسیر مختلف آن را روایت می‌کند. نثر روایت آدام بکر به حدی داستانی است که برخی اوقات فراموش می‌کنید در حال مطالعه یک کتاب علمی هستید. ملاقات ماکس پلانک با هیتلر در این کتاب مثل رخدادهای دیگر تاریخی به روشنی به تصویر کشیده شده است. 

اغلب فیزیکدان‌های امروز یا از فلسفه بیزارند یا اصلا فلسفه نمی‌فهمند. با این حال، فیزیک کوانتوم، بدون فلسفه کار دشواری در پیش خواهد داشت. آدام بکر در چه چیزی واقعی است به مسئله مهمی اشاره می‌کند و آن هم اینکه فلاسفه فیزیک، خیلی پیش‌تر و به اتفاق آرا تفسیر کپنهاگی از فیزیک کوانتوم را رد کرده‌اند؛ با این حال، دانشمندان هنوز با این مسئله دست به گریبان‌اند. پرسشی که آدام بکر در فصل دوازدهم این کتاب با عنوان فرجام تکان‌دهنده مطرح می‌کند این است: چرا فیزیکدان‌ها بعد از گذشت این همه مدت نتوانسته‌اند اطلاعات لازم را از فلاسفه دریافت کنند؟