کتاب روزنگار رواقی گری اثر رایان هالیدی

پند و اندرز همیشه در آثار بشری بوده و رد پایش در ادبیات جهان همواره پیدا است. از سنگ‌نوشته‌های دوران باستان گرفته تا متون فلسفی و تاریخی و ادبی و اساطیر ملل مختلف هرکدام به نوعی سعی داشته‌اند دانش و خرد زندگی را به نسل‌های پس از خود منتقل کنند. هرچند انسان مدرن، همان که خودآگاهش کمتر از صد سال عمر دارد، دیگر برای پند و موعظه گوش شنوا ندارد و فکر می‌کند زمان به‌حدی او را متحول کرده که دیگر اندرزهای سنتی برایش فایده‌ای ندارند. هنوز هم هستند کسانی که درک کرده‌اند ذات انسان در طول تاریخ ثابت باقی مانده است و می‌شود با تقلید از الگوی خردمندان، چه معاصر و چه باستانی، به دستاوردهایی رسید که انسانِ مدرن در راه رسیدن به آن‌ها مسیر را گم کرده و به بیراهه رفته است.

سنتِ نوشتنِ پند و اندرز در ایالات متحده ریشهٔ عمیقی دارد. باتوجه‌به تقارن تحولات نواندیشی در انگلستان (دورهٔ خردگرایی قرن هجده میلادی) با شروع به کار نویسندگان امریکایی به‌عنوان مؤلفانِ مستقل از بریتانیا، نوشته‌هایی که سبک سخنرانی یا وعظ و خطابه داشتند، در ایالات متحده زیاد بوده‌اند. بااین‌که در ابتدای قرن هجده مردم حرف صحیح را به‌سادگی می‌پذیرفتند (حتی اگر از زبان شخصیتی تخیلی به نام ریچارد بیچاره بود)، دنیای امروز طوری شده است که اگر حرف و صحبتی بدون ارجاع به فردی شناخته‌شده یا منبعی معتبر باشد، خریدار نخواهد داشت.

کتاب روزنگار رواقی‌گری به‌نوعی نوادهٔ همین سنت در امریکاست، روحی کاملاً سنتی و کلاسیک، در کنار آگاهی به تغییرات زمان و استفاده از منابع جدید. البته منابع این کتاب از بُعد تاریخی جدید نیستند، اما ازلحاظ کاربردی چرا. نویسنده با استفاده از فلسفه به‌عنوان منبع، تلاش کرده است پندهایی برای زندگی‌کردن به من و شما بدهد. فلسفه‌ای که نویسنده انتخاب کرده، رواقی‌گری یا ستاوندی‌گری، از مکاتب شناخته‌شده و نسبتاً مطرح است. بااین‌که ریشهٔ رواقی‌گری به قبل از میلاد مسیح و به یونان باستان بازمی‌گردد، مؤلفان با مراجعه به فلاسفهٔ متأخر تلاش کرده‌اند از متن‌ها و نقل‌قول‌هایی استفاده کنند که کاربردی‌ترند.

روزنگار رواقی‌گری برای خواندن نیست؛ لازم است این کتاب را زندگی کنید، بنوشید، بپوشید، هضم کنید. این کتاب شبیه کتاب‌های دیگر کتابخانه‌تان نیست. قبل از این‌که روزنگار را شروع کنید، هر تصوری را که از آثار مشابه دارید کنار بگذارید.

 توصیه مترجمان این است که تاحدّامکان از خواندنِ بیشتر از روزی یک صفحه پرهیز کنید. شاید کنجکاو باشید که بدانید توصیهٔ روز بعدی چیست یا شاید به خودتان بگویید با مطالب آن صفحه مشکلی ندارید و بهتر است سراغ مطلب روز بعد بروید. حتی در مواردی که تأمل روزانه از یک پاراگراف هم کوتاه‌تر است، بازهم چیزهای زیادی برای فکرکردن خواهید یافت. شاید لازم باشد هر تأمل را چند مرتبه در طول یک روز یا یک هفته بخوانید؛ تشخیص آن به خودتان بستگی دارد.