کتاب ایران برآمدن رضاخان اثر سیروس غنی

کتاب ایران برآمدن رضاخان (برافتادن قاجار و نقش انگلیسی‌ها) اثر سیروس غنی، حقوق‌دان و تاریخ‌پژوه معاصر است. زبان کتاب انگلیسی بوده و اولین‌بار در سال 1998 منتشر شده است. این کتاب را حسن کامشاد ترجمه کرده است.

سیروس غنی فارغ‌التحصیل دانشگاه نیویورک در رشته‌ی دکترای حقوق است. او پسر قاسم غنی، نماینده‌ی مجلس در دوران مشروطه بود و این پیشینه‌ی فرهنگی و سیاسی، او را به سمت شناخت تاریخ و دغدغه‌ی درک اوضاع زمانه‌ی خود سوق داده است.

غنی در این کتاب سعی دارد تصویری درست در میان خیل روایت‌های نادرست، از تاریخ ایرانِ سال‌های 1299 تا 1305 به دست دهد. ایران در دوران سلطنت قاجار، قرارداد 1919، کناره‌گیری وثوق‌الدوله، نخست‌وزیری سپهدار، مقدمه‌ی کودتا، رضاخان و کودتای سوم اسفند 1299، صد روز حکومت سید ضیاء، دولت اول قوام، نخست‌وزیری رضاخان و جنبش جمهوری، انقراض سلسله‌ی قاجار و آغاز عصر پهلوی عنوان برخی از بخش‌های کتاب است.

نویسنده در این کتاب از اهمیت شناخت و ریشه‌یابی مسائل ایران در دورانی می‌نویسد که آن را مطلع ایران نوین می‌داند و کم نشان دادن نقش این شخصیت را در تاریخ ایرانی اشتباهی بنیادین می‌خواند. او این کتاب را با گردآوری مطالب و مدارک از مراجع و منابع موثق تاریخی نگاشته و در این راه از نظر مورخان و محققان دیگری همچون دکتر علینقی عالیخانی، غلامرضا مقدم، حسن کامشاد، فرخ مقدم و… بهره‌مند برده است.

بریده‌ای از کتاب:

«ساختار سازمان حکومتی امروز ایران در زمان زمامداری رضاشاه ریخته شد و شالوده‌ی اصلی آن، با همه‌ی تلاش پیگیر دولتمردان کنونی برای دگرگونی آن دستگاه، هنوز برجا مانده است. مجموعه قوانین و مقرراتی که در این دوره وضع شد از جمله قانون جامع مدنی، هنوز حاکم بر روابط دولت و مردم و افراد با یکدیگر است.»