بعضی رمانها آنچنان شُهره خاصوعاماند که حتی اگر آنها را نخوانده باشیم کلیاتی دربارهشان میدانیم. رمان «بینوایان» ویکتور هوگو یکی از این رمانهاست؛ رمانی که آنقدر از آن فیلم و سریال و انیمیشن و... ساخته شده که صغیر و کبیر داستان کلی آن را میدانند و شخصیتهای اصلیاش را میشناسند یا دست کم نام این شخصیتها و چیزهایی درباره این رمان به گوششان خورده است.
رمان «بینوایان»، با عنوان اصلی Les Misérables، رمانیست مُفصل و حجیم با زمینۀ تاریخی که از زمان اولین انتشارش در زبان اصلی در سال 1862 تا امروز هنوز از ارزش و اعتبار و شهرت و محبوبیت نیفتاده است.
ویکتور هوگو در رمان «بینوایان» در زمینهای تاریخی و در قالب داستانی طولانی و پُرشخصیت که وقایع آن در مقطعی از تاریخ فرانسه میگذرد، ضمن بازتابدادن حوادث تاریخی فرانسۀ زمان خود، به موضوعاتی همهجایی و همهزمانی چون اخلاق و خیر و شَر و تکامل و تحول معنوی و روحیِ آدمی از مرتبهای دون به مرتبهای والا و فداکاری و همچنین به قانونِ رسمی و قوانین متعارف در جامعه و فقر و بیعدالتیهای اجتماعی میپردازد.
رمان «بینوایان»، چنانکه اشاره شد، دستمایۀ انواع اقتباسها قرار گرفته است؛ از اقتباسهای سینمایی و تلویزیونی گرفته تا اقتباسهای رادیویی و تئاتری و... .
یکی از جدیدترین اقتباسها از رمان «بینوایان» مینی سریالیست که در سال 2018 از بیبیسی پخش شد.
از روی رمان «بینوایان» کتاب مصور هم تولید و بازی هم ساخته شده است. همچنین در سال 1980 یک تئاتر موزیکالِ موفق براساس این رمان اجرا شد که کارگردان آن روبر حسین، بازیگر و کارگردان فرانسویِ ایرانیتبار، بود.