کتاب آرزوهای بر باد رفته اثر انوره دوبالزاک

هنر بالزاک فرانسوی در رمان نویسی، پرداختن به جزئیات است. او نویسنده‌ای باریک‌بین و حساس است که وقایع عصر خود را مو به مو و با دقت می‌نگارد. نفیسی در مقدمه کتاب می‌گوید: «آرزوهای برباد رفته، از معروف‌ترین آثار او و یکی از جالب‌ترین نمونه‌های روش او در داستان‌نویسی است». این اثر، حماسه تراژیک-کمیک سلطه سرمایه بر ذهن و آفریده‌های معنوی بشر است. تبدیل ادبیات به کالا، درونمایه این رمان است و تحقق بسیار گسترده این روند، تراژدی عام نسل پس از ناپلئون را درون چارچوبی اجتماعی جای می‌دهد. بالزاک این فرایند تبدیل ادبیات به کالا را با تمامی ابعاد و جوانبش ترسیم می‌کند: از تولید کاغذ گرفته تا باورها، اندیشه‌ها و احساسات نویسندگان، همه و همه به کالا تبدیل می‌شوند و بالزاک نیز به ذکر کلی پیامدهای فکری و نظری این سلطه سرمایه‌داری بسنده نمی‌کند بلکه در تمامی عرصه‌ها فرایند واقعی سرمایه‌داری‌شدن را در تمام مراحل و با همه خصوصیات و تعین‌هایش آشکار می‌سازد. بخشی کوتاه از داستان: مردی پیش از آن‌که بگذارد تأثرات و افکار او را آن‌چنان که رخ می‌دهد زنی ببیند باید کاملاً در او دقت بکند. معشوقه‌ای که هم مهربان و هم بزرگ‌زاده باشد در برابر کودکی‌ها لبخند می‌زند و آن‌ها را درک می‌کند، اما اگر اندکی خودخواهی داشته باشد، معشوق خود را نمی‌بخشاید که خود را کودک، بوالهوس و حقیر وانمود کرده باشد. بسیاری از زنان چنان در پرستش خود مبالغه می‌کنند که می‌خواهند همیشه بت ایشان خدایی باشد؛ بالعکس کسانی که مردی را پیش از آن‌که برای خاطر خود دوست داشته باشند برای خاطر خودش دوست می‌دارند، به همان اندازه که بزرگی‌های او را می‌پرستند حقارت‌های او را هم می‌پرستند. لوسین هیچ حدس نزده بود که عشق خانم دوبارژتون با غرور پیوند خورده بود. این خطا را کرد و به معنی برخی از لبخندهایی که در این سفر از دست لویز در می‌رفت پی نبرد و به جای آن‌که از آن‌ها جلوگیری کند خود را تسلیم دلربایی‌های بچه موشی می‌کرد که از سوراخ خود بیرون آمده است...