کتاب خلاصه تاریخ هنر اثر پرویز مرزبان

کتاب با دو هدف نوشته شده است: اول برآوردن نیاز آموزشی هنر جویان و دیگر، گرد آوردن واژگان فنی و دانستنی های بنیادی برای مترجمان و مشتاقان مباحث هنری. عنوان هایی چون هنر پیش از تاریخ، هنر رنسانس، هنر اسلامی و هنر تمدن ها مورد توجه قرار گرفته است. در این کتاب به ترتیب سخن از دوره‌های پیش از تاریخ و خاستگاه‌های تمدن،و نخستین آثار هنرهای تجسمی معماری و پیکره‌سازی و نقاشی به میان می‌آید. سپس به شرح تحولات عمده هنر در جامعه بزرگ باستانی تا آغاز مسیحیت توجه می‌شود. برای حفظ و تعادل و اختصار، تنها دو بخش کوتاه، یکی از پارینه سنگی تا ظهور اسلام، دیگری در تکوین و اشاعه هنر اسلامی به گزارش هنر ایران اختصاص یافته است؛ بی‌آن‌که مجالس به شرح تحولات آن هنر در سده‌های هجری تا زمان حاضر داده شود. باز در این رهسپری میان برد، با حذف گزارش تحولات هنری مراکز باستانی در سده‌های بعد از میلاد که از جمله همواری‌ها به شمار آمده‌اند. نگاه جست‌وجوگر برهنر یونان و روم، و به دنبال آن بر سیر هنر اروپا تا آخرین مراحل امروزین که بلندی‌ها را در اشغال خود می‌داشته‌اند موقوف مانده است. آن‌گاه پس از بخشی درباره هنر آمریکای شمالی گفتاری در هنر آفریقا برای پایان بخشیدن به متن در نظر گرفته شده است. این خلاصه تاریخ هنر به دو منظور به نگارش در آمده است؛ یکی برآوردن نیازآموزشی هنرجویان، و دیگر گردآوردن واژگانی فنی و دانستنی‌هایی بنیادی و برای مترجمان و مشتاقان روز افزون مباحث هنری، و اما بیان کتاب در حدی است که بر «بلندی‌های» هنر روشنی افکند و «همواری‌ها» را در خاموشی باقی گذارد.