کتاب خانه ی لهستانی ها اثر مرجان شیر محمدی

هر آدم، یک قصه؛ این همان حکایت خانه‌ی لهستانی‌ها است. داستان خیلی سرراست و راحت شروع می‌شود و تا انتها به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند. اما در طول داستان متوجه گفت‌وگوهای سربسته و عجیب بین برخی افراد می‌شویم. در اینجا هر کدام از افراد راز و گذشته‌ای سربسته و گنگ دارند: «هر کس اتاقی اجاره‌ای دارد و عنصرِ ندار بودن، گره خورده با گذشته‌ای وهم‌آلود». همین رمز و رازهاست که باعث می‌شود با پایانی غافلگیر کننده و غیرمنتظره روبه‌رو شویم. در خانه‌ی لهستانی‌ها فقر و نداری شاید قوی‌ترین نقطه‌ی اتصال این افراد باشد. اما چیزی که در اینجا اهمیت دارد، هم‌دل بودن و هم‌داستان بودن این همه آدم است که با هم و برای هم زندگی می‌کنند. فقر آن‌ها را در شرایطی قرار داده که به خوبی یکدیگر را درک می‌کنند و در مواقع بحرانی همه پشت هم درمی‌آیند. در کنار فقر، مسائل اجتماعی و فرهنگی دیگری هم در این کتاب بیان شده که صرفا متعلق به دوره‌ی پهلوی نیست. اختلاف طبقاتی، مردسالاری، تعصب و خرافات همه دامنگیر این مردمی شده است که حتی خانه‌ای که در آن زندگی می‌کنند، متعلق به لهستانی‌های جنگ‌زده است. هر چند با وضعیتی که این آدم‌ها دارند، چندان کم از مردم جنگ‌زده و آواره ندارند. این مردم در گذار زندگی پرفراز و نشیب آن‌قدر خسته و فرسوده شده‌اند که حتی ارزش‌های معنوی هم برایشان غریب شده است: «از کدوم معجزه حرف می‌زنی؟ معجزه چه کوفتیه تو زندگی ما؟». آن‌ها حتی امیدی به بهتر شدن شرایط ندارند: «هممون توی این چاردیواری گیر افتادیم. از دیوارش معجزه رد نمیشه».